Problem zabłąkanego w wielkim świecie dziecka, pozostawionego sobie, cierpiącego z powodu obojętności, oschłości i ciemnoty otoczenia ukazał Bolesław Prus w noweli „Antek”. Tytułowy bohater pochodził z ubogiej, wiejskiej rodziny. Został obdarzony przez naturę talentem. Od wczesnego dzieciństwa wykazywał ogromne zamiłowanie do rzeźbienia. Gdy miał kawałek drewna i scyzoryk mógł całe godziny poświęcić na wycinaniu figurek różnych kształtów. Matka nie miała z niego żadnej pociechy, ani pomocy. Nie nadawał się do żadnej wiejskiej pracy, bo ciągle głowę miał zaprzątniętą marzeniami. Matka ciągle zapracowana nie miała czasu na rozmowę z synem, nie rozumiała go wcale, nie umiała mi odpowiedzieć na proste pytania. Gdy pewnego razu zapytał co tam czarnego za Wisłą chodzi, matka przysłoniła oczy ręką i odparła: „tam za Wisłą? cóż to? nie widzisz, że wiatrak chodzi? a na drugi raz pilnuj świń, bo cię pokrzywami wysmaruję – aha wiatrak! A co on matulu za jeden? – at głupiś! odparła matka i uciekła do swojej roboty”. Od tego czasu wiatrak Antkowi nie dawał spokoju. Chłopiec zaniedbywał swoje obowiązki, które mu matka zlecała. Często za to otrzymywał bicie, mimo wszystko wybrał się za Wisłę, aby zaspokoić swoją ciekawość. Od tamtej pory tylko strugał i układał patyki na kształt wiatraka. Antek był świadkiem tragicznej śmierci swojej siostry Rozalki. Dziewczynka chorowała i matka za namową sąsiadek wsadziła dziecko do gorącego pieca na trzy zdrowaśki, aby choroba szybciej z niej wyszła. Chłopiec nie miał szczęścia, bieda nie pozwoliła mu rozwinąć talentu. W końcu matka wysłała Antka w świat za namową kuma Andrzeja. Opuszcza dom rodzinny w wielkim świecie podjąć ciężką pracę robotnika. Antek na zawsze musiał wyzbyć się swoich marzeń. Bieda, zawsze jest poniżająca, ale bieda, która nie pozwala rozwinąć się wybitnym jednostkom jest podwójnie straszna. Zmarnował się wielki talent rzeźbiarski z braku zrozumienia przez społeczeństwo i biedę w rodzinie. Wnikliwa obserwacja życia pisarzy okresu pozytywizmu pozwoliła dostrzec konflikty społeczne, nędzę mas ludowych, ciemnotę i zacofanie. Potrafili przekazać społeczeństwu prawdziwy obraz rzeczywistości nacechowany ostrym krytycyzmem.